Zdrowie

Profilaktyka ginekologiczna – jakie badania należy wykonywać?

Podstawę profilaktyki ginekologicznej stanowi przeciwdziałanie zmianom chorobowym, a także ich odpowiednio wczesne wykrywanie. Niezbędne jest zatem zapobieganie zarówno różnym schorzeniom, jak i powiązanym z nimi konsekwencjom zdrowotnym. Współczesna ginekologia zapewnia ogromne możliwości diagnostyczne i prewencyjne, dzięki czemu systematyczna profilaktyka znacząco zwiększa szanse utrzymania zdrowia pacjentek. Istnieją pewne badania, które należy wykonywać z odpowiednią częstotliwością.

Prewencja w ginekologii

Profilaktyka ginekologiczna występuje w dwóch podstawowych formach. Pierwsza z nich nazywana jest pierwotną i ma na celu przeciwdziałanie rozwojowi choroby, natomiast drugą określa się mianem wtórnej i dotyczy ona zapobieganiu poważniejszym konsekwencjom schorzenia poprzez jego wczesne wykrycie oraz leczenie. W ginekologii główny priorytet kładzie się na ochronę przed występowaniem nowotworów złośliwych. Pierwsza rutynowa wizyta pacjentki powinna się odbyć w wieku 12-15 lat, zwykle po pierwszej miesiączce. Celem badania jest wówczas ocena przebiegu cyklu, a także wdrożenie szczepień profilaktycznych przeciwko wirusowi HPV.

Badania profilaktyczne dla wszystkich kobiet

Kontrolne wizyty u ginekologa powinny się odbywać co roku. Standardowo przeprowadza się w ich ramach wywiad medyczny, a także podstawowe badanie oburęczne i badanie piersi. Lekarze zalecają też wykonanie USG dopochwowego i USG piersi przynajmniej raz na dwa lata. Zakres badań profilaktycznych w dużym stopniu zależy jednak od wieku pacjentki. Kobietom w wieku 20-25 lat zaleca się jedynie samokontrolę piersi regularnie raz w miesiącu, natomiast tym w wieku 25-39 badanie piersi u ginekologa oraz wykonanie mammografii co najmniej raz na pięć lat. W wieku 40-49 lat wskazana jest mammografia co dwa lata, a po 50. roku życia badanie ginekologiczne 1-2 razy w roku i mammografia co dwa lata. Niezależnie od wieku, USG piersi powinno się wykonywać raz na rok. Według zaleceń WHO, cytologię należy przeprowadzać co trzy lata – nawet w przypadku niezmiennie prawidłowych wyników badań.

Badanie ginekologiczne

Profilaktyka dla pacjentek z grupy wysokiego ryzyka

Kompleksowa profilaktyka ginekologiczna jest niezbędna zwłaszcza dla pacjentek, które znajdują się w grupie wysokiego ryzyka raka uwarunkowanego dziedzicznie. Dotyczy to zarówno nowotworu jajnika jak i nowotworu gruczołu sutkowego. Pacjentki te muszą być dodatkowo poddawane badaniom pod kątem nosicielstwa genu mutacji BRCA1, a także innych ewentualnych mutacji zwiększających ryzyko rozwoju raka piersi i raka jajnika. Więcej informacji na temat profilaktyki dostępnych jest na stronie internetowej, za pośrednictwem której może też odbyć się konsultacja ginekologiczna online. Lekarz prowadzący zdalną praktykę jest w stanie udzielić różnych porad i przeprowadzić wstępną diagnostykę, a także wystawić skierowania na niezbędne badania. Jeżeli zachodzi taka konieczność, przesłana zostanie również recepta online na niezbędne leki.

Podstawowy pakiet badań profilaktycznych

Poza podstawowymi badaniami ginekologicznymi, w profilaktyce duże znaczenie mają również inne testy. Pacjentki regularnie powinny wykonywać morfologię, ocenę stężenia cholesterolu całkowitego i poziomu glukozy, pomiar tętna i ciśnienia tętniczego oraz określenie współczynnika masy ciała BMI. Niezbędne jest tez przebadanie czynników występowania chorób układu krążenia, cukrzycy czy schorzeń onkologicznych. Jeżeli wskazuje na to porada ginekologiczna online lub uzyskana w gabinecie, zaleca się częstsze wykonywanie badań przesiewowych. Dotyczy to przede wszystkim mammografii pod kątem diagnostyki raka piersi oraz cytologii pod kątem diagnostyki raka szyjki macicy. Należy przy tym pamiętać, że w ramach profilaktyki ginekologicznej wykryć można wiele mniej groźnych i inwazyjnych schorzeń. Specjalista ten jest w stanie zdiagnozować przyczyny różnych objawów, takich jak np. ból podbrzusza i piersi, obfite lub nieregularne miesiączki czy krwawienia między nimi. W razie potrzeby wystawiona zostanie recepta od ginekologa.